Một trong những lý do ta yêu mến những người khác là vì ta nhận ra họ có thể làm điều gì đó mà ta không thể. Ta bị cuốn hút bởi những người có vẻ giỏi giang và có thể dễ dàng vượt qua những giai đoạn mà ta phải vất vả vượt qua. Có thể họ rất giỏi về khả năng quản lý, ta thì không. Họ có thể sáng tạo, còn ta thì thường làm việc theo khuôn mẫu. Họ có thể rất nhạy bén, trong khi ta thì khó đối mặt với những cảm xúc của chính mình.
Một cách vô thức, ta hy vọng rằng thông qua việc tiếp xúc với người này, ta có thể học hỏi và phát triển. Những đức tính của họ sẽ làm ta thay đổi. Ta sẽ trở nên tự tin hơn hoặc dí dỏm hơn, giỏi hơn trong công việc giấy tờ hoặc sẵn sàng hơn trong việc phân tích đời sống nội tâm của mình. Tình yêu đem đến cho ta một tầm nhìn của sự trưởng thành.
Nhưng theo thời gian, cảm nhận của ta về họ có còn vẹn nguyên như ban đầu không? Những thứ mà ta từng xem là điểm mạnh của họ có xu hướng xấu đi trong mắt ta: Ta đã quá quen thuộc với nó đến mức nhàm chán. Ví dụ, đối với ta, khả năng “biết kiềm chế” của họ giờ lại thành “lạnh lùng”; “sáng tạo” thì thành “điên rồ”, “các giá trị truyền thống”’ có thể trở thành “chủ nghĩa hẹp hòi”, “giỏi quản lý” thì có vẻ giống như “gia trưởng”.
Một cặp đôi có thể rơi vào vòng xoáy của hiện tượng phân cực, ví dụ: Chàng trai giỏi ở một lĩnh vực nào đó trở nên giỏi hơn và thấy khó chịu hơn về điểm yếu của người yêu; còn cô người yêu thì thấy mình có vẻ tệ hơn và “lép vế” khi bị so với điểm mạnh của anh chàng, và thế là cô xem thường điểm mạnh đó. Chàng trai không còn hứng thú với việc giúp cô gái có được những đức tính như anh, và gần như chỉ còn thấy bực bội với cô. Trong khi đó, cô gái thì cũng từ bỏ việc phấn đấu để rèn luyện những đức tính đó, đồng thời dần thể hiện thái độ nghi ngờ và khinh thường người yêu.
Hoặc có thể cặp đôi sẽ chia rẽ thành hai thái cực “người sáng tạo” và “người thực dụng”. Từ góc nhìn của người sáng tạo, đối phương chỉ toàn “bàn lui” và tìm những điểm yếu của mọi kế hoạch, chẳng bao giờ ước đoán hay mơ mộng và chỉ tập trung vào những thứ có lợi ích phát sinh. Trong khi người thực dụng, vốn có tính thực tế hơn, bắt đầu cảm thấy đối phương thường quá nhẹ dạ cả tin và không đáng tin cậy.
Khi áp lực dần tăng lên, xung đột sẽ xảy ra: Phản ứng tự nhiên của họ là cảm thấy mình, theo một cách nào đó, đã quen nhầm người.
Tuy nhiên, sự thật là họ chỉ đang xử lý những điểm khác biệt của nhau sai cách mà thôi. Họ quên mất việc chỉ dẫn lẫn nhau hướng đến những đức tính mà họ từng thấy hấp dẫn và ngưỡng mộ ở nhau lúc đầu.
Nhiệm vụ làm giảm căng thẳng – và hạn chế tổn thương gây ra cho nhau – thuộc về phía người giỏi hơn. Họ đang ở vị thế của kẻ mạnh (ai cũng giỏi ở một số lĩnh vực và kém hơn ở những lĩnh vực khác). Người này phải nhận thức được sự chênh lệch khả năng này và tìm cách tốt nhất để hướng dẫn đối phương mà không làm đối phương sợ hãi và bỏ cuộc.
Nếu bạn đang dạy một đứa trẻ giải toán, trẻ sẽ chẳng thể khá lên nếu bạn cho trẻ biết ngay đáp án. Và bạn càng giận dữ, trẻ sẽ càng cảm thấy bối rối và tuyệt vọng. Khi đó, ta nên áp dụng nhiều phương pháp khác nhau. Một phương pháp then chốt là: Ta giả vờ như mình cũng không biết, hay nói cách khác là tiết chế việc thể hiện khả năng của mình. Ta giả vờ yếu kém hơn khả năng thật của mình để giúp trẻ phát triển.
Người giỏi hơn cần thể hiện thái độ khiêm tốn và có hành động mang tính xây dựng trong đời sống tình cảm. Ta cần nhìn nhận người bạn đời như một “người mới” ở lĩnh vực mà ta giỏi hơn, một người cần sự trợ giúp phù hợp và cẩn thận. Ta nên thể hiện sự vị tha đối với họ.
Với một thái độ phù hợp, người giỏi hơn có thể yên tâm rằng đối phương cũng thực sự muốn học hỏi từ họ. Ai cũng bị cuốn hút bởi sự khác biệt giữa mình và đối phương, đồng thời mong muốn được trở nên hoàn thiện hơn. Có điều, ai cũng cần thời gian và cơ hội để phát triển, theo tốc độ riêng của mỗi người.
Chúc các bạn trở thành những người biết hướng nhau đến những phẩm chất đẹp.
Tác giả: Alan de Botton
Nguồn: ubrand.cool