[Hỏi] Ad ơi Em là một học sinh lớp 12, năm nay thi đại học và em rất yêu thích tâm lí học. Nhưng gia đình và thầy cô nói bộ môn này rất khó tìm việc và chưa phổ biến ở nước ta. Tuy nhiên em thấy bản thân em thì nghĩ khác, giữa nhu cầu của xã hội phát triển thì cũng đâu biết trước được cái gì phải không ạ??? Chắc Ad cũng là một sinh viên hoặc một người yêu thích tìm hiểu về tâm lí vậy ad có thể cho em một vài ý kiến của ad về ngành tâm lí và nên chọn sự lựa chọn của bố mẹ hay bất chấp theo ước mơ của mình mặc dù chưa biết sẽ như thế nào??? hihi =)) (Mập)
[Đáp]
Chào Mập,
Câu hỏi của em cũng là thắc mắc chung mà nhiều bạn đọc đã gửi về cho Tâm lý học ứng dụng, nhân đây Evy xin phép trả lời chung cho các bạn.
Trước tiên, để em có góc nhìn tổng quan trước khi chọn ngành thì em cần biết ngành mình muốn học sẽ đào tạo theo khung chương trình nào. Hiện tại, chương trình cử nhân Tâm lý ở Việt Nam chủ yếu đào tạo về các loại bệnh tâm lý và đi về hướng nghiên cứu. Đa phần các tài liệu được sử dụng ở học đường đều là những tài liệu cũ, chưa có nhiều cập nhật. Nếu em muốn nghiên cứu thêm về mảng tâm lý học ứng dụng hay tâm lý học trị liệu thì em sẽ phải tự học thông qua sách vở và các khoá học bên ngoài. Để làm được điều đó, em rất cần sự kiên nhẫn và một nền tảng tiếng Anh vững chắc để có thể đọc hiểu các tài liệu với nhiều từ ngữ chuyên ngành.
Theo thống kê, ngành tâm lý là ngành có số lượng cử nhân thất nghiệp cao nhất hiện nay ở Việt Nam. Chính vì vậy mà gia đình và thầy cô cũng có cái lý khi bảo em ngành này ra trường khó tìm việc. Sau khi ra trường, em có thể phát triển sự nghiệp theo hướng giảng dạy, nghiên cứu hoặc làm chuyên viên tư vấn tâm lý học đường cho các trường học. Tuy nhiên, chỉ tiêu các ngành này rất ít, vì một trường học cũng chỉ cần một đến hai chuyên viên tâm lý, còn tiêu chuẩn chọn giảng viên ở đại học cũng khắt khe, chỉ lấy các sinh viên thuộc top đầu. Còn nếu chọn đi theo hướng tâm lý ứng dụng thì em vẫn phải tự học và đăng ký thực tập cho các công ty, tổ chức đào tạo có liên quan đến lĩnh vực tâm lý ngay từ khi còn trên ghế nhà trường để tích luỹ kinh nghiệm và lựa chọn hướng đi nghề nghiệp cho mình.
Ví dụ như bản thân Evy tham gia thực tập tại một công ty đào tạo từ năm hai, đến khi ra trường thì Evy đã có cho mình ba năm kinh nghiệm. Evy cũng xác định được mình phù hợp và mong muốn phát triển theo hướng Life coaching sử dụng kỹ thuật NLP nên quyết định đào sâu hơn hai mảng này bằng cách học thạc sỹ ở nước ngoài, dù trước đó bằng cử nhân của Evy thuộc một chuyên ngành khách.
Chính vì vậy, đối với Evy, để xác định ngành phù hợp với mình và đi theo con đường mình đã chọn không nằm ở việc mình xuất phát từ chuyên ngành gì mà nằm ở việc thực hành. Sau một thời gian dài rèn luyện và học hỏi không ngừng đến khi có một trình độ hiểu biết nhất định để xác định mình phù hợp với ngành hay không, mình hoàn toàn có thể lựa chọn học lên cao và tự học để đào sâu vào mảng ngành mình đã chọn. Cộng với kinh nghiệm sẵn có, việc học lên cao trở nên dễ dàng hơn, vì giờ đây Evy đã xác nhận mình còn thiếu kiến thức nào, mình cần phải học thêm những kỹ năng gì chứ không phải học lên cao vì không có khả năng kiếm việc.
Suy cho cùng, điều mình cần học ở chương trình cử nhân là khả năng tư duy, khả năng thích ứng với môi trường và xã hội cũng như khả năng tự học. Còn về mảng kiến thức, ngày hôm nay còn là đúng, nhưng ngày mai cũng có thể là sai, nên sách vở ở trường đại học không thể cập nhật hết tất cả, bản thân mỗi người luôn cần ý thức tự cập nhật các kiến thức mới.
Có một câu nói của nhà tư tưởng vĩ đại Nhật Bản Fukuzawa Yukichi mà Evy luôn tâm niệm trên con đường tự học, đó là “Trời không sinh ra người đứng trên người, cũng không sinh ra người đứng dưới người. Tất cả đều do sự học mà ra.”
Chúc em sớm tìm được cho mình con đường học tập phù hợp em nhé.
*Tham vấn tâm lý độc quyền tại Tâm lý học ứng dụng
– Ad Evy –
*Nếu bạn có bất kì vấn đề tâm lý nào cần hỗ trợ, hãy chia sẻ với chúng tôi tại đây: https://airtable.com/shr6Rm3y4do6mfjGb