[Hỏi]
Chuyện là, mình luôn muốn bản thân trở nên hoàn hảo trong mắt người khác. Mình đang đi học, và có 1 thời gian dài cảm thấy đơn độc khi mọi người tự dưng trừ mình ra ở mọi sự kiện. Hiện tại, mình luôn tỏ ra dễ mến, hòa đồng với người khác, 1 là do mình muốn được người khác yêu quý, 1 phần cũng do tính mình nữa. Nhưng kết quả không như mong muốn vì có vẻ con người thích sự cá tính hơn là nhiệt tình, năng động hướng ngoại hơn là trầm tính hướng nội.
Mình luôn cố gắng trở thành một người tử tế và cố gắng năng động, tỏ ra mình cũng có thể nói chuyện một cách thoải mái trong mắt người khác. Nhưng mỗi lần làm hay nói xong một điều gì đó, lòng mình luôn bất an và bất ổn. Mình luôn cảm thấy mình đã làm gì đó sai, người đó sẽ không thích cách hành xử của mình như vậy? Sao mình lại làm quá lên như thế, nó sẽ ghét nếu mình như vậy? Thật sự thì tâm lý của mình rất bất ổn và mình luôn dằn vặt bản thân khiến mình phải suy nghĩ nhiều. Mình phải làm sao đây?
(Boo)
[Đáp]
Chào Boo,
Cảm ơn bạn đã gửi những chia sẻ của mình đến Tâm Lý Học Ứng Dụng.
Dựa trên Thang nhu cầu cơ bản của nhà tâm lý học nổi tiếng Abraham Maslow, con người luôn có nhu cầu được yêu thương (love) và được chấp nhận, thuộc về một cộng đồng nào đó (belonging), đặc biệt là với những người mà hàng ngày ta tiếp xúc như gia đình, người thân, bạn bè, người yêu… Chính từ nhu cầu này mà chúng ta thường khá quan tâm tới hình ảnh của bản thân trong mắt người khác, cũng như việc người khác nghĩ như thế nào về mình.
Nhu cầu trên có thể giúp con người hướng tới những khía cạnh tích cực của cuộc sống như rèn luyện cách giao tiếp khéo léo để tạo sự hòa hợp trong các mối quan hệ, phát triển và hoàn thiện bản thân mỗi ngày… Bên cạnh đó, cũng từ nhu cầu này mà ta dễ có xu hướng cố gắng làm hài lòng người khác để được họ chấp nhận, để thuộc về cộng đồng của họ. Milcah nhận thấy bạn cũng đang trải qua trường hợp tương tự khi bạn luôn “muốn bản thân mình trở nên hoàn hảo trong mắt người khác” và “tỏ ra dễ mến, hòa đồng” để được mọi người yêu quý.
Chính trong nỗ lực cố gắng trở nên hoàn hảo mà bạn sẽ mắc phải nỗi sợ bị người khác phán xét, bạn cũng sẽ trở nên vô cùng nhạy cảm, hay suy nghĩ và để ý quá mức tới những lời nhận xét của mọi người xung quanh, đặc biệt là khó chấp nhận, đối diện với những đánh giá tiêu cực của họ về mình. Đây là nguyên nhân sâu xa của việc mỗi khi làm xong điều gì, bạn luôn cảm thấy bất an và bất ổn, vì bạn sợ sai, sợ bị phán xét, sợ mình không hoàn hảo.
Milcah muốn chia sẻ với bạn rằng:
- Thứ nhất, trên thực tế chúng ta rất khó để trở thành một con người “hoàn hảo”, hơn nữa định nghĩa “hoàn hảo” đối với mỗi người cũng rất khác nhau, chính vì vậy mà việc cố gắng trở nên hoàn hảo sẽ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Bên cạnh đó bạn hãy luôn trau dồi, rèn luyện, phát triển bản thân để ngày hôm nay tiến bộ hơn ngày hôm qua, và để trở thành phiên bản tốt đẹp hơn của chính mình.
- Thứ hai, việc bị phán xét, đánh giá bởi người khác là không thể tránh khỏi. Mỗi người sẽ nhìn nhận bạn dưới những thế giới quan khác nhau, do vậy bạn không thể kiểm soát người khác nghĩ gì, bạn cũng không thể khiến cho tất cả mọi người yêu mến mình, đây là sự thực. Điều hữu ích hơn mà bạn có thể làm là thay vì tập trung vào người khác, hãy tập trung vào thứ bạn có thể kiểm soát được: chính bản thân mình. Bạn hãy hướng vào bên trong, tìm hiểu mình có xu hướng tính cách như thế nào, mình muốn gì, điểm mạnh và điểm yếu của mình là gì để dần dần cải thiện.
- Thứ ba, thay vì trốn tránh những lời phán xét, bạn hãy chủ động đón nhận nó và học cách phân biệt đâu là lời phán xét hữu ích mang tính xây dựng, đâu là lời phán xét mang tính chỉ trích, công kích cá nhân. Với những lời góp ý tích cực, bạn lại có thêm góc nhìn và cơ hội để phát triển bản thân mình. Với những lời nhận xét tiêu cực, không đúng sự thật, bạn hãy tin tưởng vào chính mình bởi chỉ có bạn mới hiểu rõ bạn là ai.
- Cuối cùng, Milcah muốn bạn biết rằng việc chạy theo một hình mẫu nào đó hay tự gò ép bản thân vào một số tính cách nhất định chỉ để làm hài lòng người khác sẽ không đem lại hiệu quả trong việc tương tác với mọi người xung quanh. Hãy cứ là chính mình, sống thật với bản thân, đối xử với người xung quanh bằng tấm lòng chân thành, và yên tâm bạn nhé, Luật Hấp Dẫn của cuộc sống sẽ thu hút những người phù hợp tìm đến với bạn một cách tự nhiên nhất.
Chúc bạn tìm được cho mình những niềm vui trong các mối quan hệ và trong cuộc sống bạn nhé!
Thân mến,
**********
*Tham vấn tâm lý độc quyền tại Tâm lý học ứng dụng
– Ad Milcah –
*Nếu bạn có bất kì vấn đề tâm lý nào cần hỗ trợ, hãy chia sẻ với chúng tôi tại đây: https://airtable.com/shr6Rm3y4do6mfjGb